Rahim alınması ameliyatı (histerektomi)

Rahim alınması ameliyatı (histerektomi), uterusu çıkarmak için yapılan ameliyattır. Rahim ağzı, yumurtalıklar, fallop tüpleri, lenf düğümleri ve vajinanın bölümleri gibi diğer organlar da aynı anda alınabilir.

Histerektomi neden yapılır?

Histerektomi şu durumlarda yapılabilir:

• kadın üreme organları kanserlerini tedavisi
• diğer tedavi türlerinden sonra kaybolmayan serviksin kanser öncesi koşullarının tedavisi
• kanserin ne kadar yayıldığını bulmak için kadın üreme organlarının evre kanserleri
• Diğer tedavi türlerine olumlu yanıt vermeyen kadın üreme organlarının kanserli olmayan durumlarının tedavisi

Histerektomi türleri

Histerektominin farklı türleri vardır. Kanser tedavinizin bir parçası olarak size önerilen tür, tümörün tipine ve boyutuna, kanserin evresine, yaşınıza, aldığınız diğer tedavilere ve genel sağlığınıza bağlıdır.

Total histerektomi, uterusu ve serviksi çıkarır. Total histerektomi aynı zamanda basit histerektomi olarak da adlandırılır.

Subtotal histerektomi rahmi alır ancak serviksi yani rahimağzı yerinde bırakır.

Radikal histerektomi, rahmi, serviksi, serviksin yanındaki vajinanın en üst kısmını ve rahmi destekleyen yakın bağları çıkarır. Pelvisin yakındaki lenf düğümleri, genellikle evreleme operasyonunun bir parçası olarak aynı anda çıkarılır.

Yumurtalıkların ve fallop tüplerinin çıkarılması

Bazen histerektomi ile aynı anda yumurtalıklardan ve fallop tüplerinden biri veya her ikisi de çıkarılır. Yumurtalıkların ve fallop tüplerinin çıkarılmasına salpingo-ooferektomi denir. Bilateral salpingo-ooferektomi (BSO) hem yumurtalıkları hem de fallop tüplerini çıkarır. Tek taraflı salpingo-ooferektomi, bir yumurtalık ve bir fallop tüpünü çıkarır.

Salpingo-ooferektomi, yumurtalık ve fallop tüpü kanserlerini tedavi etmek için,  rahim kanserleri için evreleme operasyonunun bir parçası olarak, yumurtalık ve fallop tüpünün kanser dışı hastalıklarının tedavisi için yapılabilir.

Histerektomi nasıl yapılır?

Histerektomi genellikle hastanede genel anestezi (bilinçsiz olacaksınız) veya spinal veya epidural anestezi (uyanık olacaksınız ancak ameliyatı hissetmeyeceksiniz) kullanılarak yapılır. Herhangi bir histerektomiden sonra bir veya iki  gün hastanede kalabilirsiniz. Doktorunuz enfeksiyonu önlemek için ağrı kesici ilaçlar ve antibiyotikler reçete edebilir.

Farklı insizyonlar (cerrahi kesikler) kullanılarak histerektomi yapılabilir:

Abdominal histerektomi, karında sezaryen kesisi gibi bir kesi ile yapılır.

Laparoskopik histerektomi laparoskopi( kapalı ameliyat) ile yapılır. Laparoskopik cerrahi, ışıklı ve lensli (laparoskop olarak adlandırılan) ince, tüp benzeri bir alet kullanır. Cerrahın çıkarılacak organları görmesini sağlar. Dokuyu çıkarmak için laparoskop ve cerrahi aletler karındaki küçük kesilerden geçirilir. Rahim genellikle vajina yoluyla çıkarılır.

Rahim alınması için robotik cerrahi de kullanılabilir. Laparoskopi ile de yapılır, ancak cerrah ameliyat masasından kısa bir mesafede bir istasyonda oturur ve cerrahi aletlere bağlı robotik kolları hareket ettirmek için bir bilgisayar kullanır.

Vajinanın üst kısmındaki küçük kesilerden vajinal histerektomi yapılır. Rahim vajina yoluyla çıkarılır. Vajinal histerektomide karında hiç dikiş olmaz.

Vajinal histerektomi veya laparoskopik histerektomi geçiren kadınlar, abdominal histerektomi geçiren kadınlara göre genellikle daha çabuk iyileşir ve normal aktivitelerine daha erken dönerler. Abdominal histerektomiden tam iyileşme 6 ila 8 hafta sürebilir.

Ameliyattan kurtulmanıza yardımcı olmak için, ameliyattan sonraki ilk 2 ila 4 hafta boyunca bol bol dinlenmeli ve ameliyattan sonraki ilk 4 ila 6 hafta boyunca 20 kilodan fazla ağırlık kaldırmamalısınız.

Aktivite seviyenizi artırmanın sizin için ne zaman güvenli olduğunu ve ne zaman işe dönebileceğinizi doktorunuza danışmalısınız. Doktorunuz Op. Dr. Nagihan Cengaver; ayrıca ne zaman araba kullanmanın, ağır veya yorucu egzersiz yapmanın, tekrar banyo yapmaya başlamanın ve cinsel ilişkiye girmenin sizin için güvenli olduğunu size ayrıntılı şekilde bildirecektir.

Rahim alınması ameliyatının yan etkileri

Yan etkiler her türlü tedavide ortaya çıkabilir, ancak herkes bunlara sahip değildir veya aynı şekilde deneyimlemez. Ameliyatın yan etkileri, esas olarak sahip olduğunuz histerektomi tipine ve genel sağlığınıza bağlı olacaktır.

Kısa süreli yan etkiler, histerektomi sırasında, hemen sonrasında veya birkaç hafta sonra ortaya çıkabilir. Genellikle geçicidirler. Histerektominin kısa vadeli yan etkileri şunlardır:

• ağrı
• kanama
• enfeksiyon
• zatürre
• mesane problemleri
• kabızlık
• bacaklarda veya akciğerlerde kan pıhtıları

Kısa süreli mesane sorunları, idrar yapma hissini kaybetmeyi veya mesaneyi tamamen boşaltamamayı içerebilir. Bazı kadınlarda ayrıca uzun süreli mesane sorunları gelişebilir.

Uzun süreli yan etkiler, histerektomi geçirdikten aylar veya yıllar sonra gelişebilir ve uzun sürebilir. Histerektomi geçirdiyseniz, rahminiz alındığı için hamile kalamazsınız. Ayrıca şunları da yaşayabilirsiniz:

• pelvisteki lenf düğümleri çıkarılırsa bacaklarda veya karında lenf sıvısı birikmesi (lenfödem olarak adlandırılır)
• vajina, mesane ve rektumu destekleyen kas ve bağların zayıflığı
• vajinal kısalma (radikal bir histerektomiden sonra ortaya çıkabilir)
• skar dokusu bantlarının neden olduğu bağırsak tıkanması (yapışıklıklar olarak adlandırılır)
• yumurtalıklar alınmışsa, premenopozal kadınlarda tedaviye bağlı menopoz

Rahim alınması ameliyatı hakkında size özel daha ayrıntılı bilgi almak için Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nagihan Cengaver’den randevu alabilirsiniz.