Rahim Filmi (HSG)

HSG (Histerosalpingografi) olarak da adlandırılan rahim filmi, rahim boşluğunu görüntülemek için kullanılan bir tanı yöntemidir. HSG görüntüleme yönteminde rahim içindeki tüplerde tıkanıklık, darlık, genişleme gibi sorunlar tespit edilir. Rahim filmindeki amaç; rahim formu, rahim boşluğu ile ilgili kalıtsal problemlerin veya sonradan gelişen ve miyom-polip gibi kısırlığa neden olabilen problemlerin, özellikle kürtaj sonrası sıklıkla gördüğümüz yapışıklıkların tespit edilmesidir. Günümüz tıbbının geliştirdiği son teknoloji cihazlar ile rahim filmi ağrısız bir şekilde çekilebilmektedir.

Bu görüntüleme yöntemi de tüp bebek veya yumurtalık uyarım enjeksiyonları tedavilerine başlanmadan önce yapılır. Kontrast ajanlar verilerek rahim içindeki tüpler ve rahim boşluğu radyografik yöntemlerle incelenerek yapılır.

Rahim filmi (HSG) ne zaman uygulanır?

Genel olarak rahim filmi, servikal kanalda tıkanıklık ve rahimde yapışıklık veya fallop tüplerinde tıkanıklık olduğundan şüphelenildiğinde uygulanır. Daha detaylı olarak rahim filmi (HSG)’nin kullanım alanlar şu şekildedir:

• Gebelik dışı tıbbi değerlendirme sırasında tüplerin açık olup olmadığının belirlenmesi
• Rahim ağzına yapılan herhangi bir müdahale (kürtaj gibi) sonrası adet kanaması olmaması durumunda servikal kanalda veya rahim içinde olası bir tıkanıklık veya olası bir yapışıklığın (Asherman sendromu) değerlendirilmesi
• Tekrarlayan düşüklerde rahimde doğuştan gelişimsel bozukluk olup olmadığının belirlenmesi

Rahim filmi (HSG) öncesi neler yapılmalıdır?

Rahim filmi için kişinin aç olmasına gerek yoktur. Anestezi genellikle gerekli değildir. Ancak anestezi yapılmaya karar verilirse işlemden önce kişinin en az 6 saat hiçbir şey yememiş olması gerekir.

Eğer ilaçlı rahim filmi (HSG) çekilecek ise bazı ilaçlar yazılabilir. Bu ilaçlar antibiyotik, ağrı kesici ve film çekiminde kullanılan kontrast maddedir. Antibiyotik, işlemden birkaç gün önce kullanılmaya başlanır. Eğer Op. Dr. Nagihan Cengaver tarafından önerilirse çekim günü bir adet ağrı kesici içilebilir.

Rahim filmi (HSG) nasıl çekilir?

Adet dönemi bittikten sonra adet döngüsünün ilk yarısında uygulanır. Bunun nedeni adet kanamasının rahim içinden tüpleri ve oradan karın boşluğuna doldurmasının neden olduğu sorunları önlemek, öte yandan rahimde olası bir hamileliğe zarar vermemektir.

İşlem sırasında görüntüleme cihazına yardımcı olmak için rahim ağzından rahmin içine kontrast madde verilir. Bu sıvı rahim içini ve tüpleri daha görünür kılmak için kullanılır. Bu sıvı genellikle x-ışınlarını tutmaya yardımcı olduğu için iyotlu tuzlu sudan oluşur. Kokusu yoktur ve renksiz bir sıvıdır. Yanmaya neden olmaz. Doku ve organlara zararı yoktur. İşlem röntgen masasında uzanılarak spekulum ve kateter aracılığıyla uygulanır ve ortalama 15 dakika içerisinde tamamlanır. Rahim filminin ardından hastalar günlük yaşantılarını etkileyecek herhangi bir rahatsızlık hissetmezler. İşlem sonrası birkaç gün süren hafif lekelenme normaldir.

Bazı durumlarda tüp bebek enjeksiyonları ve tüp bebek tedavilerinden önce rahmin filme alınması zaman kaybını önleyebilir ve başarı oranını artırabilir. Çünkü eğer varsa gebelik için olumsuz faktörlerin önceden saptanması ve tedavi edilmesi dolaylı da olsa gebelik şansını artıracaktır.

Rahim filmi (HSG) avantajları nelerdir?

Rahim filmi ile rahim veya fallop tüplerinin yapılarının gelişimsel bozuklukları tespit edilebilir. Rahim veya tüplerde yara dokusu (yapışıklıklar), fallop tüplerindeki blokeler, yabancı cisimler tespit edilebilir. Rahimde tümör veya polip tespit edilirse, sonuç anormal olarak tanımlanır ve tedavi gerektirir.

HSG sırasında sıvı basınç altında olduğu için bu basınçla hafif tıkanmış bir servikal kanal veya fallop tüpü açılabilir. Bunun dışında HSG’nin tedavi etme özelliği bulunmaz.

HSG’de fallop tüplerinin tıkalı olduğu tespit edildiğinde doğrudan tüp bebek kararı verilebilir ve tüplerdeki yapışıklığın nedenini anlamak veya mümkünse tedavi etmek için laparoskopi yapılabilir.

HSG’de rahimde yapışıklık tespit edildiğinde bu yapışıklığı gidermenin farklı yolları vardır ve özellikle ileri vakalarda histereskopi (rahmin kamera ile incelenmesi) en sık kullanılan yöntemdir.

HSG ile rahimdeki yapısal kusuru teşhis etmek mümkün olsa da kesin tanı için histereskopi ile laparoskopi yapılması gerekebilir. Bu işlemler sırasında sorunu düzeltmek mümkün olsa da doğuştan gelen bazı kusurların tedavisinde açık ameliyat gerekebilir.

Her tüp bebek ve kısırlık tedavilerinden önce HSG yapılmalıdır. İşlem yeni cihazlar ve ağrısız yöntemlerle uygulanır. Erken teşhis ve tedavi için oldukça etkili bir görüntüleme yöntemidir.